taal en autisme

Wat is autisme?

Autisme is een ontwikkelingsstoornis die zich kenmerkt door een andere informatieverwerking in de hersenen. Hoe autisme ontstaat weten we niet precies, maar erfelijke componenten en (vroege) omgevingsfactoren (vlak na conceptie) spelen een rol bij het ontstaan van autisme.

Autisme wordt vaak in verschillende vormen en gradaties waargenomen en kan zich bij elk kind anders uiten. Vroeger spraken we van Asperger, PDD-nos en Klassiek autisme, maar tegenwoordig hebben we het over ASS (Autisme Spectrum Stoornis).

Ondanks dat autisme (gedeeltelijk) aangeboren is, is het moeilijk autisme vroeg te diagnostiseren.  Zo rond het derde levensjaar kunnen bepaalde opvallendheden ten aanzien van de (taal)ontwikkeling van uw kind gesignaleerd worden, die passend zouden kunnen zijn bij het autistisch spectrum. De taalontwikkeling verloopt bij kinderen binnen het autistisch spectrum anders.

Kenmerken van taalproblemen horend bij een autisme

Een belangrijk kenmerk is dat kinderen met autisme geen interesse lijken te hebben in communicatie en taal. In het prille begin van de taalontwikkeling kan het dus zijn dat uw baby niet reageert of heeft gereageerd op uw signalen, zoals als geluidjes, lachen en oogcontact maken.

Geen interesse hebben in communiceren

Later, wanneer uw kind begint met spelen, is dit vaak eenzijdig spel. Uw kind betrekt u als ouder niet bij het spel, uw kind maakt weinig geluiden tijdens spel en zoekt weinig contact met anderen.

Communicatie komt bij kinderen met autisme doorgaans niet spontaan tot stand, maar moet continue worden gestimuleerd. Ze praten rond hun derde levensjaar nog erg weinig of niet. Ze trekken zich terug of scheiden zich af van sociale gelegenheden.

Opvallend hierbij is het:

  • Stereotiep taalgebruik: het steeds willen praten over dezelfde onderwerpen met name vanuit eigen interesse.
  • Repititief taalgebruik: steeds dezelfde woorden of zinnen herhalen.
  • Ideosyncratisch taalgebruik: letterlijke zinsdelen of woorden van anderen of van tv kopiëren en gebruiken in eigen taal.

Ouwelijk taalgebruik

Soms gebruiken kinderen ouwelijke taal. Zeggen kinderen iets, waarvan ze niet weten wat het daadwerkelijk betekent of passen ze zinsdelen toe, terwijl deze niet passend zijn binnen de totale betekenis van het verhaal.

Moeite met taalbegrip en linken leggen binnen taal

Kinderen met autisme overzien vaak niet het geheel van de gesproken taal. Voor hen zijn het allemaal fragmenten en stukjes. Deze kinderen hebben daardoor vaak moeite met het begrijpen van taal.

Moeite met het herkennen en uiten van emoties en figuurlijke taal

Tevens vinden ze het moeilijk gevoelens te begrijpen en deze onder woorden te brengen en nemen taal vaak letterlijk. Grapjes worden bijvoorbeeld niet begrepen.

Moeite met gesprekjes voeren

Daarnaast hebben kinderen met autisme moeite met het maken van oogcontact en reageren ze niet of nauwelijks op lichaamstaal van de gesprekspartner. Tevens weten ze niet goed hoe ze het contact moeten onderhouden of een gesprekje moeten voeren met vreemden.

Als kinderen toch spontaan contact zoeken, zien we vaak dat dit op een bijzondere manier gebeurt met bijvoorbeeld niet passend taalgebruik binnen context of situatie.

Sensorische Informatieverwerking

Prikkels (sensorische informatie) worden bij kinderen met autisme anders verwerkt. In het DSM-handboek is een afwijkende prikkelverwerking erkend onder autisme. Wanneer er sprake is van een taalprobleem zal SI-therapie een goede methode kunnen zijn om in te zetten bij o.a. het verbeteren van de taalontwikkeling en communicatieve vaardigheden bij kinderen met autisme.

Belangrijk!

Wanneer er op welke leeftijd dan ook, opeens sprake is van verlies van taal, is het verstandig dit aan te geven bij het CB of uw huisarts. Het is een veelgenoemd signaal van ouders, waarvan bij hun kindje later autisme is vastgesteld.

Het is belangrijk dat wanneer u mogelijk signalen van autisme herkent, hulp zoekt die passend is. Hoe jonger problemen worden gesignaleerd, hoe eerder er passende begeleiding geven kan worden, zodat uw kindje zich optimaal kan ontwikkelen.

Wat doet de logopedist?

De logopedist onderzoekt in welke mate het taalprobleem aanwezig is en helpt kinderen met autisme beter communiceren. Ze geeft adviezen over taal en autisme.

De logopedist zal behandelen op taalbegrip en pragmatiek (hoe om te gaan met taal in sociale situaties). Bij jonge kinderen helpt de logopedist middels spel spraak- taalontwikkeling op gang te brengen.

Floorplay en SI-therapie

Logopedie en SI/speltherapie (Floorplay) zijn goede onderbouwde methodes voor het verbeteren van de sensorische informatieverwerking, sociaal-emotionele ontwikkeling en taal bij kinderen met kenmerken van ASS. Bij Ademklank kan deze combinatie geboden worden. Wenst u meer informatie of wenst een een afspraak? Neem dan geheel vrijblijvend contact met mij op.